Quốc hội thảo luận trực tuyến Dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển 4 tỉnh, thành phố

- Thứ Tư, 27/10/2021, 14:51 - Chia sẻ
Sáng 27.10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Hai, Quốc hội Khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội thảo luận trực tuyến về các Dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng, tỉnh Nghệ An, tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Thừa Thiên Huế. Báo ĐBND tường thuật trực tiếp ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội vào các Dự thảo Nghị quyết. Trân trọng mời bạn đọc theo dõi!
08:15

Điểm cầu Nhà Quốc hội

Quốc hội thảo luận trực tuyến về dự thảo nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của 4 tỉnh, thành phố
Ảnh: Quang Khánh
Ảnh: Quang Khánh
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Ảnh: Quang Khánh
Ảnh: Quang Khánh
Ảnh: Quang Khánh

08:29

ĐBQH Hoàng Văn Hữu (Điểm cầu tỉnh Bắc Kạn): Mở rộng thí điểm để có đánh giá tổng thể hơn

Đồng tình và nhất trí việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thực hiện thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển đối với 4 tỉnh, thành phố: Hải Phòng; Nghệ An; Thanh Hóa; Thừa Thiên Huế, từ điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn, ĐBQH Hoàng Văn Hữu cho rằng, những tỉnh, thành phố được thí điểm là những địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi và rất nhiều dư địa cho phát triển, kể cả về nhân lực, cơ sở vật chất, nhưng các quy định của hệ thống pháp luật hiện nay chưa thực sự thông thoáng để tạo điều kiện cho các địa phương chủ động và bứt phá.

ĐBQH Hoàng Văn Hữu phát biểu tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn
Ảnh: Quang Khánh

Đại biểu Hoàng Văn Hữu nhấn mạnh, việc ban hành Nghị quyết chính là thể chế hóa Nghị quyết của Bộ Chính trị nhằm tạo cơ chế chính sách để huy động nguồn lực, khuyến khích mạnh mẽ các thành phần kinh tế tham gia đầu tư góp vốn, nhanh chóng phát huy lợi thế sẵn có để thực hiện mục tiêu đưa 4 tỉnh, thành phố nói trên phát triển nhanh, bền vững. Từ đó có tác động lan tỏa ra các địa phương, đóng góp cho sự tăng trưởng kinh tế vùng cũng như cả nước nói chung.

Đại biểu cho rằng, nội dung cơ bản dự thảo các Nghị quyết đã thể hiện đầy đủ. Trong đó, có những địa phương có 6 cơ chế đặc thù, có địa phương là 8, phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng địa phương.  

Về chính sách về đất đai, cụ thể là việc chuyển mục đích sử dụng đối với rừng đặc dụng và rừng phòng hộ, để thực hiện việc phân cấp, phân quyền, tạo chủ động cho địa phương trong quá trình triển khai chuyển mục đích sử dụng đất, Chính phủ đã kiến nghị giao Hội đồng Nhân dân tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa xem xét, quyết định việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng và đất rừng phòng hộ đầu nguồn với quy mô dưới 50ha, đất trồng lúa 2 vụ trở lên với quy mô dưới 50ha. Đây là giải pháp tạo điều kiện cho chính quyền địa phương chủ động và phản ứng nhanh với những yêu cầu cấp bách về nguồn lực đất đai, từ đó tạo môi trường thông thoáng cho địa phương để thu hút các dự án đầu tư động lực trên địa bàn các tỉnh. Đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện trong thời gian tới tiến hành rà soát tổng thể chung cả nước, đề xuất Quốc hội xem xét tăng thẩm quyền đối với Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh để thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng rừng đặc dụng, rừng phòng hộ. Đại biểu cũng kiến nghị Quốc hội sớm nghiên cứu, điều chỉnh sửa Luật Đất đai bởi vì tác động của chính sách này đối với sự phát triển của các tỉnh rất rõ ràng. Nếu như cơ chế này được phân cấp đến các tỉnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các tỉnh liên quan rất tốt trong phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Về chính sách đặc thù về tài chính, ngân sách, đại biểu Hữu đồng tình ngân sách tăng thu cũng như các nguồn đặc thù dành cho các địa phương có thế mạnh về thu ngân sách về điều kiện kinh tế... Tuy nhiên, cần tính đến yếu tố đối với các địa phương như các tỉnh miền núi, điều kiện cơ sở hạ tầng về giao thông, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh... còn rất hạn chế. Việc phát triển các cơ sở hạ tầng cũng chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế của địa phương. Ngoài các chính sách hiện nay, theo đại biểu, Chính phủ cần quan tâm điều tiết hợp lý, tránh tình trạng tỉnh nào mạnh, tỉnh nào có lợi thế thì tỉnh đó được quan tâm, được "ưu ái", thiếu sự điều tiết của Chính phủ hoặc của Trung ương.

Để bảo đảm tính bao quát, tính đại diện trong hoạch định cơ chế chính sách về quan điểm về phát triển kinh tế trong giai đoạn mới cũng như thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, phấn đấu đến năm 2025, năm 2030 đạt được những mục tiêu đề ra, đại biểu đề nghị Chính phủ nên mở rộng thí điểm thêm ở các địa phương, đại diện những vùng miền khác nhau, có các điều kiện khác nhau để có những đánh giá tổng thể hơn. Ví dụ đại diện mỗi vùng có một hai địa phương thực hiện thí điểm các cơ chế chính sách đặc thù và phân cấp phân quyền, sau khi kết thúc giai đoạn cần tổ chức đánh giá tổng kết để rút ra bài học kinh nghiệm từ đó có đầy đủ cơ sở hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội bảo đảm quốc phòng an ninh đất nước trong giai đoạn tới.

PV Trần Tâm

08:59

ĐBQH Nguyễn Quốc Luận (Điểm cầu tỉnh Yên Bái): Nghị quyết tăng tính chủ động cho các địa phương trong thực hiện nhiệm vụ

Toàn cảnh tại điểm cầu Yên Bái
Toàn cảnh tại điểm cầu Đoàn ĐBQH Yên Bái
Ảnh: Quang Khánh

Tại điểm cầu Đoàn ĐBQH Yên Bái, các ĐBQH tỉnh đều thống nhất cao về sự cần thiết phải ban hành 4 nghị quyết này. Đây là bước thể chế hóa các nghị quyết của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển các địa phương đã được ban hành trước đó. Qua đó, tạo cơ chế, tạo thêm nguồn lực, cũng như đẩy mạnh phân cấp để tăng tính chủ động cho các địa phương trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư, tạo ra những cực tăng trưởng mới, tạo động lực, lan tỏa sự phát triển cho các vùng kinh tế trọng điểm và dẫn dắt các địa phương khác trong vùng cùng phát triển theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 5 năm 2021- 2025 đã được Quốc hội thông qua.

Theo Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Quốc Luận, về nội dung ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho các địa phương, bằng 70% phần tăng thu ngân sách Trung ương được hưởng trên địa bàn (nhưng bảo đảm không được hụt thu ngân sách Trung ương), đại biểu nhất cao vì chính sách này cũng đã được áp dụng thí điểm cho Thành phố Hải Phòng theo quy định tại Nghị định số 89/2017/NĐ-CP của Chính phủ. Tuy nhiên, trong dự thảo nghị quyết của 3 địa phương Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên Huế, phần bổ sung có mục tiêu đã xác định rõ là chi cho đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, với Thanh Hóa bổ sung thêm nội dung chi cho việc di dân tái định cư trong Khu kinh tế Nghi Sơn, nhưng đối với Hải Phòng thì chưa xác định rõ là được chi cho nội dung gì. Do đó, phần bổ sung có mục tiêu này chỉ nên dành chi cho đầu tư phát triển, thay vì chi thường xuyên, như thế sẽ bảo đảm tính hiệu quả cao hơn của nguồn bổ sung từ ngân sách Trung ương. Đại biểu Nguyễn Quốc Luận đề nghị cần quy định phần bổ sung có mục tiêu từ ngân sách Trung ương cho thành phố Hải Phòng cũng chỉ dành cho chi cho đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, tương tự như 3 địa phương Nghệ An, Thành Hóa, Thừa Thiên Huế.

Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái Nguyễn Quốc Luận tham gia ý kiến
Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái Nguyễn Quốc Luận tham gia ý kiến

Bàn về nội dung thí điểm thực hiện chính sách phí, lệ phí, ĐBQH Nguyễn Quốc Luận thống nhất việc trao quyền chủ động cho HĐND thành phố Hải Phòng và tỉnh Thanh Hóa được quyền quy định bổ sung thêm về các loại phí ngoài danh mục quy định tại Luật Phí và lệ phí, cũng như điều chỉnh các mức phí, lệ phí khác so với quy định của Luật. Tuy nhiên, đề nghị cân nhắc lộ trình thực hiện chính sách này, nhất là trong năm 2022, khi đất nước tập trung phục hồi và phát triển kinh tế sau thời gian chịu ảnh hưởng rất nặng nề của dịch Covid - 19 trong bối cảnh người dân và các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vận tải, xuất nhập khẩu đang hết sức khó khăn đối với các khoản đóng thuế, phí, lệ phí.

ĐBQH Nguyễn Quốc Luận cũng nhấn mạnh về nội dung quản lý đất đai. Theo đại biểu, dự thảo các nghị quyết phân cấp rất mạnh, tăng thẩm quyền cho các địa phương trong việc chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng rừng. Cụ thể, nâng hạn mức chuyển mục đích sử dụng đất lúa tăng gấp 50 lần, đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng tăng gấp 2,5 lần và nâng hạn mức chuyển mục đích sử dụng rừng sản xuất tăng gấp 20 lần so với quy định hiện hành, sẽ tạo điều kiện rất thuận lợi cho các địa phương trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nhanh chóng tạo quỹ đất lớn để thực hiện các dự án đầu tư khu công nghiệp, khu đô thị, khu kinh tế và các dự án có nhu cầu sử dụng quỹ đất lớn. Trong khi đó, các địa phương khác hiện nay hết sức khó khăn trong việc thu  hồi, chuyển mục đích sử dụng đất, sử dụng rừng do hạn mức quy định cho cấp tỉnh được quyết định rất thấp, và đây cũng là một trong những nút thắt, trở lực rất lớn trong việc thu hút các nhà đầu tư...

Đồng thời, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra cần nghiên cứu, sắp xếp lại để bảo đảm tính thống nhất, tương đồng về thứ tự các nhóm chính sách đặc thù được thí điểm áp dụng cho các địa phương như: Tín dụng, tài chính, ngân hàng, phí và lệ phí, đất đai, quy hoạch. Kiến nghị Chính phủ nghiên cứu quy định đối với các đồ án quy hoạch xây dựng để có thể trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng theo hướng phân cấp cho UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đều được thực hiện thẩm quyền này; trong trường hợp Quốc hội chưa sửa luật thì Chính phủ có thể quyết nghị để Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho các địa phương, tạo thông thoáng, thuận lợi trong quá trình thực hiện.

PV Trọng Hiếu

09:38

ĐBQH Nguyễn Minh Sơn (Tiền Giang - Điểm cầu Nhà Quốc hội): Nghiên cứu toàn diện để có đột phá, sáng tạo về đầu tư, tổ chức bộ máy, biên chế, thủ tục hành chính

ĐBQH Nguyễn Minh Sơn (Tiền Giang) phát biểu
Ảnh: Quang Khánh

Tôi cơ bản nhất trí với việc ban hành Nghị quyết nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước đối với việc phát triển TP. Hải Phòng, và các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế nhằm tạo điều kiện cho các tỉnh, thành phố đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù, phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa, tiềm năng, thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên và con người, những thành quả đã đạt được trong giai đoạn 2011 - 2020, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển mạnh mẽ hơn trong giai đoạn tới.

Nếu được Quốc hội thông qua, trong quá trình triển khai thực hiện tôi đề nghị lưu ý một số nội dung sau

Một là, Chính phủ nhanh chóng ban hành các nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, bảo đảm hiệu lực thi hành. Làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, theo dõi việc thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù tại các địa phương. Chỉ đạo các bộ, ngành làm việc cụ thể thêm với các tỉnh, thành phố để kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc theo thẩm quyền và báo cáo Thủ tướng Chính phủ các vấn đề vượt thẩm quyền.

Hai là, Thành uỷ, Tỉnh uỷ, Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân của 4 tỉnh, thành phố cần phát huy tinh thần tự lực, tự cường, nhanh chóng ban hành văn bản để triển khai; chỉ đạo, tổ chức thực hiện đồng bộ, có hiệu quả, tận dụng tốt cơ chế, chính sách đặc thù được áp dụng để huy động nguồn lực làm đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.

Ba là, đối với việc thành lập khu thương mại tự do tại TP. Hải Phòng, đây là mô hình mới, chưa được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, có nhiều yếu tố phức tạp, không chỉ như góc độ kinh tế mà còn dưới góc độ quốc phòng, an ninh, hội nhập, ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội... Vì vậy, tôi đề nghị phải có sự nghiên cứu hết sức tổng thể về mô hình quản lý, cơ chế, chính sách đặc thùáp dụng cho khu thương mại tự do không chỉ riêng cho TP. Hải Phòng mà còn có thể nghiên cứu áp dụng các địa phương khác...

Bốn là, đối với việc thành lập và hoạt động của Quỹ Bảo tồn di sản Huế, đề nghị Chính phủ nghiên cứu kỹ lưỡng để ban hành theo thẩm quyền nghị định quy định về nội dung này, bảo đảm đúng nguyên tắc về việc Quỹ Bảo tồn di sản Huế chỉ dùng để đầu tư cho các công trình, hạng mục chưa được ngân sách nhà nước đầu tư hoặc đầu tư chưa đủ để thực hiện công tác trùng tu, bảo tồn, phát triển giá trị của di sản. Bên cạnh đó, cũng cần làm rõ tính độc lập về nguồn lực, khả năng huy động và tính trùng lắp với các nhiệm vụ chi được để lại và từ nguồn ngân sách nhà nước, bảo đảm hiệu quả.

Năm là, về quản lý quy hoạch, hiện nay, Quốc hội đang tiến hành giám sát tối cao về việc thực hiện chính sách pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành, trong đócó nội dung đánh giá về điều chỉnh quy hoạch. Đề nghị Chính phủ hỗ trợ tổ chức thực tế cơ chế, chính sách đặc thù về điều chỉnh cục bộ về quy hoạch đối với TP. Hải Phòng và tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, bảo đảm nguyên tắc chung của pháp luật về quy hoạch, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, sự tuân thủ tính liên tục, kế thừa, ổn định và thứ bậc trong hệ thống quy hoạch quốc gia.

Sáu về lâu dài, cần nghiên cứu toàn diện để có những đột phá, sáng tạo trong chính sách về đầu tư, tổ chức bộ máy, biên chế, ưu đãi đầu tư, thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện khai thác tiềm năng, lợi thế đặc thù của các tỉnh, thành phố. Thực hiện chuyển đổi số, xây dựng chính quyền điện tử, thành phố thông minh nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành để phục vụ người dân, doanh nghiệp. Trong thời gian chưa kịp xây dựng các chính sách đột phá, các tỉnh, thành phố cần tiếp tục hoàn chỉnh bộ máy nhà nước, trong đó có việc tổ chức chính quyền địa phương, thực hiện mạnh mẽ hơn nữa trong việc cải cách các thủ tục hành chính, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả.

PV Trung Thành

10:12

ĐBQH Nguyễn Thị Lệ (Điểm cầu TP. Hồ Chí Minh): Điều kiện để các địa phương phát huy tiềm năng, thế mạnh

Phát biểu tại điểm cầu Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh, ĐBQH Nguyễn Thị Lệ khẳng định, nếu Nghị quyết về thí điểm số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của tỉnh, thành phố Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên Huế được thông qua sẽ tạo điều kiện để các địa phương phát huy tiềm năng, thế mạnh cũng như tác động thúc đẩy sự phát triển kinh tế vùng và khu vực. Đồng thời đề cao tính tự lập, tự cường và phát huy tinh thần năng động, sáng tạo từ địa phương trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Đây là thời cơ mới, vận hội mới để các địa phương phát triển nhanh, bền vững hơn, đóng góp hiệu quả của sự phát triển chung của đất nước.

Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh thảo luận trực tuyến về dự thảo nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của 4 tỉnh, thành phố

Ảnh: Hoàng Anh 

TP. Hải Phòng có lợi thế là cửa ngõ chính ra biển của cả khu vực phía Bắc, có vị trí chiến lược đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong tam giác phát triển phía Bắc gồm Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh. Đặc biệt, Hải Phòng là địa bàn chiến lược với các cực tăng trưởng lớn trong vùng Đông Á, là địa phương tự chủ về tài chính. Do vậy, cần tăng thêm quyền tự chủ để Hải Phòng phát huy thế mạnh về kinh tế biển, trở thành địa phương đi đầu về phát triển dịch vụ logistic khu vực phía Bắc của cả nước cũng như khu vực Đông Nam Á.

Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn, dân số đứng thứ 4 cả nước, có vị trí trung tâm vùng Bắc Bộ. Nằm trên tuyến giao thông huyết mạch, Nghệ An sẽ dễ dàng có mối quan hệ kinh tế địa phương với cả nước. Đồng thời hiện nay Nghệ An đã xác nhận được 3 vùng kinh tế trọng điểm gắn kết với nhiều địa phương khác giáp ranh như Thanh Hóa, Hà Tĩnh.

Thừa Thiên Huế sở hữu 5 danh hiệu UNESCO, là quần thể di tích Cố đô Huế với những công trình nghiên cứu tiêu biểu một thời. Đây là điểm mạnh, do đó Thừa Thiên Huế cần có cơ chế đặc thù tạo nguồn lực để tỉnh xây dựng môi trường không gian văn hóa lành mạnh, đậm đà bản sắc dân tộc, bản sắc văn hóa Huế gắn với bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa truyền thống, là khâu đột phát để phát triển du lịch. Qua đó từng bước hoàn thiện bản sắc văn hóa Huế, đặc trưng văn hóa Huế để xây dựng Huế trở thành trung tâm văn hóa, xem đây là lợi thế so sánh lâu dài, thúc đẩy các ngành du lịch, dịch vụ phát triển.

Thanh Hóa – với dân số đứng thứ 3 sau TP Hồ Chí Minh và Thủ đô Hà Nội, có Khu kinh tế Nghi Sơn gắn với cảng nước sâu và 8 khu công nghiệp trọng điểm, có vùng lãnh hải rộng lớn, dồi dào khoáng sản và hệ thống giao thông thuận lợi kết nối với nhiều địa bàn quan trọng. Đây là tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh để Thanh Hóa đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội, trở thành cực tăng trưởng mới, cộng hương lan tỏa, kết nối, thúc đẩy phát triển các tỉnh phía Bắc và cả nước. Nếu được thông qua cơ chế đặc thù, Thanh Hóa chắc chắn sẽ có điều kiện để tăng trưởng vượt trội trong thời gian tới.

ĐBQH Nguyễn Thị Lệ phát biểu tại điểm cầu Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh

Đại biểu cho rằng, với đặc thù là đô thị đặc biệt, TP. Hồ Chí Minh xin được chia sẻ kinh nghiệm triển khai thí điểm thực hiện Nghị quyết 54 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển. Sau gần 4 năm triển khai thực hiện, Nghị quyết 54 đã giúp thành phố chủ động hơn trên một số lĩnh vực như chủ động quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho những khu vực từ 10ha trở lên phù hợp với quy hoạch liên quan đến 32 dự án. Hay quyết định đầu tư các dự án sử dụng ngân sách thành phố  theo quy định của Luật Đầu tư công... Đặc biệt, UBND quận, huyện thực hiện quyền hạn của UBND thành phố trên các lĩnh vực kinh tế, ngân sách, giao thông, văn hóa, xã hội, khoa học công nghệ… Chính sách thu nhập tăng thêm cho cán bộ công chức, viên chức đã tạo không khí làm việc tốt hơn, góp phần giữ chân nhân tài.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết 54, thành phố cũng đã gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, do đó thành phố chưa được thụ hưởng một số chính sách như cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước đến nay vẫn còn chậm do chưa hướng dẫn, thống nhất giữa các bộ, ngành Trung ương; hay việc thiếu hợp tác để bán các tài sản công của các cơ quan trung ương đóng trên địa bàn thành phố để tạo nguồn lực 50% trên tài sản bán được.

PV Lê Tùng

10:17

ĐBQH Hoàng Đức Chính (Điểm cầu tỉnh Hòa Bình): Nghiên cứu phân cấp chung về cơ chế quản lý đất đai, quản lý quy hoạch và sử dụng rừng

Phát biểu tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Hoà Bình, ĐBQH Hoàng Đức Chính đánh giá, việc thí điểm một số cơ chế đặc thù phát triển các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hòa và Thừa Thiên Huế nhằm thể chế hoá các nghị quyết của Bộ Chính trị, tạo nguồn lực cho các địa phương phát triển.

Tham gia đóng góp ý kiến tâm huyết vào dự thảo Nghị quyết, đại biểu Hoàng Đức Chính đề nghị Quốc hội, Chính phủ nghiên cứu phân cấp chung cho tất cả các tỉnh, thành phố về cơ chế quản lý đất đai; quản lý quy hoạch và quản lý, sử dụng rừng như các địa phương thực hiện thí điểm. Vì đây cũng là những vướng mắc, bất cập trong phát triển kinh tế của tất cả các địa phương trong cả nước. Nếu các địa phương có những cơ chế phân cấp này thì sẽ góp phần rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư, từ đó đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, bao gồm cả dự án đầu tư công và dự án đầu tư ngoài ngân sách. Đại biểu cho rằng, đây cũng là một trong những giải pháp quan trọng nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19 trong giai đoạn hiện nay.

Đại biểu Hoàng Đức Chính tham gia phát biểu ý kiến
ĐBQH Hoàng Đức Chính phát biểu ý kiến tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Hoà Bình

Theo đại biểu Chính, để có đầy đủ thông tin, làm căn cứ cho các ĐBQH biểu quyết thông qua các nghị quyết, đề nghị Chính phủ có số liệu phân tích đánh giá tổng thể tác động của các cơ chế về tài chính - ngân sách đến tính an toàn, khả năng cân đối và vai trò chủ đạo của ngân sách Trung ương, khi thực hiện áp dụng cơ chế phân cấp cho các địa phương, nhất là trong điều kiện thu ngân sách Trung ương đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay. Đồng thời, đánh giá, phân tích tác động của cơ chế vay và việc nâng trần mức vay cho các địa phương đến sự an toàn nợ công Quốc gia.

Về hiệu lực thi hành của nghị quyết, đại biểu Hoàng Đức Chính đề nghị, các nghị quyết áp dụng thí điểm cơ chế chính sách đặc thù cho các địa phương đến năm 2025, để phù hợp với Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025. Sau đó tiến hành tổng kết, đánh giá làm cơ cở tiếp tục thực hiện cho giai đoạn tiếp theo.

PV Trần Tâm

10:38

ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp - Điểm cầu Nhà Quốc hội): Hướng đi đúng và phù hợp với quan điểm phát triển bền vững

Thống nhất cao với việc ban hành Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng và các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế; phát biểu tại điểm cầu Nhà Quốc hội, ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) cho rằng, đây là hướng đi đúng và phù hợp với quan điểm phát triển bền vững, tức là đối với địa phương nào gặp khó khăn thì phải có chính sách hỗ trợ, giảm khó. Còn đối với địa phương nào có tiềm lực kinh tế thì cần phải có những cơ chế, chính sách đủ mạnh để hoạt động. Chúng ta phải hướng tới quan điểm, sẽ có những địa phương phải tạo điều kiện phát triển đủ mạnh, có thể thoát ra khỏi phụ thuộc ngân sách Trung ương, đó là hướng phát triển bền vững và đúng hướng trong thời gian tới.

Tôi thấy rằng, 6 nhóm chính sách cho từng địa phương như Hải Phòng, Nghệ An, Thừa Thiên Huế cũng như 8 nhóm chính sách cho Thanh Hóa thực chất là những chính sách bảo đảm được tính đặc thù và được xây dựng dựa trên những đề xuất, những phân tích, nghiên cứu rất kỹ của các địa phương, bảo đảm được điều kiện và nhu cầu của địa phương. Đây sẽ là cơ hội để cho các địa phương phát huy được tiềm năng, lợi thế riêng của mình, từ đó tạo sức lan tỏa trong khu vực.

ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) phát biểu tại điểm cầu Nhà Quốc hội
Ảnh: Quang Khánh

Việc lựa chọn các địa phương để thí điểm cũng có những tiêu chí rất rõ. Ví dụ như có đại biểu băn khoăn về việc hai tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa là hai tỉnh ở Bắc Trung Bộ, Huế cũng là Bắc Trung bộ, nhưng Nghệ An, Thanh Hóa là hai tỉnh lớn nên sẽ tác động đến một lực lượng về dân số cũng như các điều kiện phát triển Bắc Trung bộ. Chưa nói đến chuyện Thanh Hóa còn là điểm kết nối 3 vùng đồng bằng sông Hồng, Tây Bắc và Bắc Trung Bộ. Hay Nghệ An là tỉnh có đến trên 400km đường biên giới, việc phát triển các huyện biên giới Tây bắc Nghệ An là phát triển được cả một địa bàn rộng lớn, bảo đảm được an ninh quốc phòng cũng như đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số. Với các ý nghĩa đó, chúng ta chọn để đề xuất các tỉnh, thành phố có cơ chế chính sách đặc thù là hợp lý. Và việc Quốc hội ban hành nghị quyết thí điểm này hoàn toàn đúng thẩm quyền, đã đủ căn cứ chính trị, pháp lý cũng như là về lâu dài.

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa cũng đồng tình với đại biểu Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) là trong việc đề xuất các chính sách đặc thù này thì các tỉnh, thành phố đã đặt mình trong tổng thể mối quan hệ giữa các tỉnh trong địa bàn và các vùng kinh tế hay chưa? Và các cơ chế, chính sách được đưa vào thì đã đặt ra tổng thể quy hoạch và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của từng thành phố và địa phương trong bốn đơn vị này của giai đoạn 2021-2025 hay chưa? Đây là những câu hỏi cần phải có lời giải từ phía Chính phủ và các địa phương.

Đồng thời đại biểu đề nghị trong thời gian tới, với quan điểm là phải có những cơ chế, chính sách đặc thù riêng cho từng địa phương, thay vì đồng bộ trong chính sách dẫn tới không thể thực hiện được tại nhiều địa phương với những điều kiện khác nhau. Vì vậy, Chính phủ nên nghiên cứu đề xuất thí nghiệm cơ chế đặc thù về những địa phương thuộc các vùng kinh tế như vùng kinh tế Đông Bắc, Tây Nguyên… sẽ tạo ra động lực để khai thác được thế mạnh, tiềm năng và hình thành những trụ cột, những đầu tầu trong nền kinh tế. Hoặc có thể nghiên cứu thí điểm cơ chế, chính sách phát triển nền nông nghiệp chất lượng cao ở hai vùng đồng bằng rộng lớn, phải chọn các tỉnh để có cơ chế chính sách tạo ra sự bứt phá trong phát triển nông nghiệp.

Đại biểu Hoa nhấn mạnh quan điểm hoàn toàn ủng hộ với việc ban hành chính sách đặc thù cho 4 địa phương. Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn trong Tờ trình Chính phủ và các dự thảo nghị quyết chưa thể hiện được mục tiêu thực hiện thí điểm một số cơ chế, chính sách mới để có cơ sở đánh giá, tổng kết từ đó có thể nhân rộng, nâng chính sách pháp luật lên chuẩn mực mới cao hơn. Theo đại biểu, nếu không đặt mục tiêu này thì ý nghĩa của việc thí điểm chính chỉ có giá trị đối với từng địa phương và mục đích của chúng ta là muốn tạo ra cơ chế, chính sách chung cho từng vùng kinh tế sẽ không thể thực hiện được.

PV Xuân Tùng

11:03

ĐBQH Vũ Xuân Hùng (Thanh Hóa- Điểm cầu Nhà Quốc hội): Bứt phá nhanh, lan tỏa đến các địa phương khác

ĐBQH Vũ Xuân Hùng (Thanh Hóa) phát biểu
Ảnh: Quang Khánh

ĐBQH Vũ Xuân Hùng cho rằng, việc Quốc hội cho phép thí điểm thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù cho các địa phương này sẽ cụ thể hóa chủ trương của Đảng, tạo cơ sở, cơ chế, chính sách cho các địa phương có tiềm năng, lợi thế, có thêm nguồn lực, tạo đòn bẩy để bứt phá nhanh phát triển kinh tế - xã hội, có sức lan tỏa đến các địa phương khác trong vùng.

Theo đại biểu Vũ Xuân Hùng, Thành phố Hải Phòng những năm vừa qua có tốc độ tăng trưởng rất cao, kể cả về thu ngân sách, thu hút đầu tư và sẽ là động lực tăng trưởng của cả nước, phấn đấu trở thành thành phố công nghiệp hóa, hiện đại hóa và là thành phố kiểu mẫu của cả nước và khu vực. Tỉnh Thừa Thiên - Huế đang phấn đấu xây dựng thành phố di sản trực thuộc Trung ương còn tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An có diện tích lớn, dân số đông, có nhiều tiềm năng, lợi thế. Nếu được Quốc hội cho thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù sẽ có thay đổi về quy hoạch, tổ chức bộ máy, nhất là nguồn lực để đầu tư phát triển.

Thực tế, thành phố Hải Phòng và các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế đều đã có Nghị quyết riêng của Bộ Chính trị, đây là điều kiện cần và Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế chính sách, đặc thù là điều kiện đủ, đại biểu tỉnh Thanh Hoá nhấn mạnh.

PV Trung Thành

11:08

ĐBQH Nguyễn Thị Ánh Sương (Điểm cầu tỉnh Quảng Ngãi): Cần phân nhóm cơ chế chính sách đặc thù một cách rõ ràng

Tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương cho rằng, việc phân nhóm cơ chế, chính sách đặc thù càng rõ ràng, sẽ tạo cơ sở cho việc xây dựng lộ trình thực hiện và việc tổ chức tổng kết, đánh giá.

ĐBQH Nguyễn Thị Ánh Sương phát biểu tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi

Về phạm vi điều chỉnh và xác định nhóm chính sách, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương đề nghị Chính phủ, cơ quan thẩm tra nghiên cứu sắp xếp lại các nhóm cơ chế, chính sách đặc thù thí điểm, như: Nhóm Cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư, tài chính - ngân sách để tạo động lực phát triển - tăng cường nguồn ngân sách, đầu tư phát triển địa phương, như đầu tư; phân bổ tài chính - ngân sách; tỷ lệ giữ lại các khoản phí, lệ phí; nguồn thu từ tiền sử dụng đất khi bán tài sản công gắn liền trên đất; mức dư nợ vay của ngân sách tỉnh; tỷ lệ vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương vay. Nhóm Cơ chế, chính sách về quản lý nhà nước, như phân cấp quản lý nhà nước đối với một số lĩnh vực nhằm giải quyết các vấn đề tồn tại, đơn giản hóa trình tự, thủ tục trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch, lâm nghiệp; nâng cao Thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức. Nhóm Cơ chế, chế chính sách đặc thù khác, đặc trưng riêng, gắn với đặc điểm; vị trí địa lý; định hướng phát triển và nhiệm vụ đặc biệt của từng địa phương; giúp địa phương thực hiện các nhiệm vụ cụ thể, như: Thành lập Quỹ bảo tồn di sản Huế; cho phép ngân sách địa phương được bố trí đầu tư tương ứng số thu phí tham quan nộp vào ngân sách nhà nước để thực hiện đầu tư trùng tu bảo tồn di sản lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế.

Đại biểu cho rằng, việc phân nhóm cơ chế, chính sách đặc thù càng rõ ràng, sẽ tạo cơ sở cho việc xây dựng lộ trình thực hiện và việc tổ chức tổng kết, đánh giá. Và về lâu dài Chính phủ cũng cần thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về phát triển ngành mang tính chiến lược, như: phát triển các trung tâm công nghệ cao; phát triển kinh tế số; phát triển các Vùng kinh tế trọng điểm (như: Bắc Bộ, miền Trung, phía Nam và đồng bằng sông Cửu Long) để tạo động lực; phát triển địa bàn trọng yếu; đầu tư phát triển miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số để giảm nghèo bền vững và tạo nền tảng phát triển kinh tế - xã hội vùng khó khăn.

Trên cơ sở đó thí điểm, hoàn thiện hệ thống pháp luật về các cơ chế, chính sách đã thực hiện thí điểm, báo cáo Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh (địa phương), Vùng kinh tế, Ngành chiến lược trong giai đoạn tiếp theo.

Đại biểu cũng bày tỏ quan tâm đến nội dung Thẩm quyền chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng trong dự thảo Nghị quyết. Dẫn chiếu quy định của Luật Đất đai, tại Điều 58 về Điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư thì: Khi chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng từ 20 ha trở lên phải có văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ. Từ đó, đại biểu đề nghị Chính phủ cân nhắc, giải trình rõ việc cho phép Hội đồng nhân dân cấp tỉnh (Nghệ An, Thanh Hóa) mở rộng hạng mức quyết định chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng thuộc thẩm quyền của từ dưới 20 ha lên quy mô dưới 50 ha và việc quy định thực hiện vấn đề này “theo trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh theo quy định của pháp luật đất đai”. Đồng thời, cần giải trình rõ về quy trình thực hiện các trình tự, thủ tục và các điều kiện liên quan đến thẩm định, đánh giá tác động môi trường; bảo đảm sự tham gia của các bộ, ngành có liên quan, nhất là tại các địa bàn xung yếu, vùng giáp ranh giữa các tỉnh khi mở rộng thẩm quyền quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng lên đến trên 50 ha. Cuối cùng là cần bổ sung thêm các quy định về nguyên tắc, điều kiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất phòng hộ, đất rừng đặc dụng trong Nghị quyết nhằm bảo đảm tính chặt chẽ, thống nhất trong trong triển khai thực hiện; đảm bảo các mục tiêu quốc gia về diện tích che phủ rừng, bảo vệ môi trường, quốc phòng - an ninh và nhất là những tác động đến thiên tai.

PV T.Thành

11:10

ĐBQH Nguyễn Thị Lan (Hà Nội- Điểm cầu Nhà Quốc hội): Đây là bước nuôi dưỡng nguồn thu và tạo ra động lực mới

ĐBQH Nguyễn Thị Lan (Hà Nội) phát biểu
Ảnh: Quang Khánh

ĐBQH Nguyễn Thị Lan cho rằng, những nội dung, nội hàm quy định về cơ chế tài chính và phân cấp quản lý trong một số trường hợp trên thực tế không làm ảnh hưởng đến nguồn tài chính quốc gia, không giảm thu ngân sách Trung ương, không làm tăng nợ công hay nguy cơ mất ổn định các cân đối vĩ mô. Về hành chính thì không làm giảm nguyên tắc quản lý thống nhất và tập trung từ Trung ương đến địa phương mà chỉ là tạo điều kiện để các địa phương thực hiện nhanh nhất, có trách nhiệm cao nhất các biện pháp quản lý trên địa bàn, từ đó thúc đẩy công việc nhanh chóng, đúng theo mục tiêu cải cách hành chính, xây dựng Chính phủ điện tử mà cả hệ thống chúng ta đang triển khai.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan tin tưởng, với những cơ chế đặc thù như dự thảo Nghị quyết thì chắc chắn sẽ khơi thông nguồn lực và tạo ra sự đột phá trong phát triển không chỉ với 4 địa phương nêu trên mà còn lan tỏa ra cả vùng, góp phần thúc đẩy nhanh hơn sự phát triển trên toàn quốc. Đây là bước nuôi dưỡng nguồn thu và tạo ra động lực mới, đại biểu Nguyễn Thị Lan nhấn mạnh.

PV Trung Thành

11:11

ĐBQH Trần Quang Minh (Điểm cầu tỉnh Quảng Bình): Động lực để thúc đẩy phát triển khu vực và cả nước

ĐBQH Trần Quang Minh (Quảng Bình) phát biểu
Ảnh: Quang Khánh

Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng và các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế là việc thể chế hóa các Nghị quyết của Bộ Chính trị, nhằm tạo cơ chế huy động nguồn lực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cho các địa phương. Các địa phương được trao “cơ chế, chính sách đặc thù”, được thí điểm sẽ có cơ hội đột phá, phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội, điều này sẽ giúp cho việc phát huy thế mạnh và là động lực để thúc đẩy phát triển trong khu vực và cả nước. 

Cụ thể, Hải Phòng là thành phố trực thuộc Trung ương, có vị trí quan trọng trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Thừa Thiên Huế là vùng đất cố đô với nhiều yếu tố đặc thù. Thanh Hóa, Nghệ An là những tỉnh có vị trí chiến lược, địa bàn rộng lớn, địa hình đa dạng, điều kiện phong phú. Các địa phương này là những trung tâm lớn của vùng Bắc Trung bộ, có tiềm năng và điều kiện tự nhiên để phát triển.

Tuy nhiên, tôi cũng băn khoăn một số điểm như sau: Trong 4 tỉnh dự kiến thực hiện có 3 tỉnh nằm ở khu vực Bắc Trung bộ, trong khi hầu hết các tỉnh còn lại như Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị đều khó khăn do lịch sử để lại như chiến tranh và điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, thường xuyên bị thiên tai bão, lũ và cũng có điều kiện và các nét đặc thù như Nghệ An, Thanh Hóa. Vậy nếu áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển kinh tế - xã hội cho cả vùng Bắc Trung bộ thì sẽ tạo động lực cho cả vùng phát triển, theo kịp các vùng và khu vực khác trong cả nước. Riêng đối với Quảng Bình và Quảng Trị, thu ngân sách hàng năm còn thấp, chưa đến ½ tổng số chi nên việc phát triển kinh tế - xã hội vùng cũng là yếu tố hết sức cần thiết để các tỉnh còn khó khăn có cơ hội vươn lên theo kịp các tỉnh khác trong khu vực và cả nước.

Về thời gian triển khai thí điểm, tôi đồng tình với cách tiếp cận theo hướng tiến hành thí điểm trong khoảng thời gian 2021 – 2025 vì trùng với thời điểm đánh giá tổng kết trong nhiệm kỳ Đại hội Đảng các cấp và như vậy sẽ thuận lợi cho việc đánh giá đúng thực chất cũng như nhân rộng mô hình cho các tỉnh. Tuy nhiên, từ nay cho đến hết năm 2022 và đến năm 2023 nước ta vẫn đang khó khăn do đại dịch Covid - 19 nên đòi hỏi sự quyết tâm và nỗ lực cao hơn nữa của các địa phương cũng như Trung ương khi bắt tay vào các nhiệm vụ cụ thể.

Về các nhóm 7 cơ chế, chính sách cụ thể và 2 nhóm chính sách đặc thù cho Hải Phòng và Thừa Thiên Huế, tôi xin tham gia một số nội dung như sau:

Một là, về việc bổ sung ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương. Tôi cho rằng, đây cũng một cách hợp lý để đẩy mạnh các hoạt động đầu tư phát triển trên địa bàn thí điểm. Tuy nhiên, sự điều tiết từ nguồn vượt thu so với dự toán hàng năm có thể dẫn đến việc lập dự toán thấp, không sát với thực tế để được hưởng số tăng thu nhiều hơn. Vì thế, trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện, các cơ quan có liên quan cần chú trọng tính sát thực tế, khách quan khi lập dự toán thu ngân sách. Đối với việc bổ sung có mục tiêu từ nguồn tăng thu từ hoạt động xuất nhập khẩu qua cảng biển Nghi Sơn – Thanh Hóa cũng tương tự như vậy...

Hai là, hiện nay chúng ta đang tăng cường chính sách thu hút đầu tư, giảm bớt các chi phí trung gian cho các doanh nghiệp nên việc tăng phí, lệ phí sẽ tạo thành các rào cản mới, tăng thêm chi phí cho doanh nghiệp, giảm tính cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế nhất là ở các cảng lớn như cảng Hải Phòng, cảng Nghi Sơn.

Ba là, về quản lý quy hoạch: “Trên cơ sở đồ án quy hoạch của thành phố Hải Phòng, tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt” sẽ quyết định phân cấp cho UBND các tỉnh, thành phố này thực hiện phê duyệt, điều chỉnh cục bộ là việc rất hợp lý với điều kiện không ảnh hưởng đến mục tiêu chung của tổng thể quy hoạch. Nếu được tổ chức triển khai thực hiện và có hiệu quả, đề nghị áp dụng rộng trên địa bàn của cả nước để đẩy nhanh hơn nữa các trình tự, thủ tục liên quan đến điều chỉnh quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch cục bộ ở từng địa phương.

Bốn là, đối với nội dung tăng thu nhập cho cán bộ, công chức của TP. Hải Phòng, tôi thấy hoàn toàn phù hợp để tạo động lực, ổn định cuộc sống và công việc cho lực lượng cán bộ, công chức, thu hút nhân lực chất lượng cao cho thành phố trong bối cảnh đây là một thành phố có mức sống cao, thu nhập của khối doanh nghiệp chênh lệch lớn so với khối công lập.

Cuối cùng, liên quan đến thành lập Quỹ bảo tồn di sản Huế, thiện nay đang trong lộ trình sắp xếp, bãi bỏ các loại Quỹ hoạt động không hiệu quả, bên cạnh đó việc đóng góp Quỹ từ ngân sách các địa phương trong cả nước là không đúng với pháp luật hiện hành và không hợp lý. Bên cạnh đó ngoài mục đích phục vụ tôn tạo cho các công trình, di sản do Nhà nước quản lý trực tiếp thì việc sử dụng Quỹ có đóng góp từ ngân sách để dự kiến chi cho việc trùng tu, tôn tạo các di sản thuộc sở hữu cá nhân là chưa phù hợp. Theo tôi, Quỹ có thể thành lập nhưng chủ yếu là huy động từ nguồn vốn xã hội hóa.

PV Hữu Tùng

11:21

ĐBQH Đoàn Thị Lê An (Điểm cầu tỉnh Cao Bằng): Cơ sở để tạo động lực cho các địa phương

Tại điểm cầu tỉnh Cao Bằng, ĐBQH Đoàn Thị Lê An cho rằng, việc thực hiện các chính sách đặc thù sẽ là cơ sở để tạo động lực cho các địa phương phát huy những tiềm năng, tạo tác dụng lan tỏa nhưng vẫn phát huy, gìn giữ, bảo tồn giá trị văn hóa phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước, phù hợp với vai trò của ngân sách Trung ương theo quy định.

ĐBQH Đoàn Thị Lê An phát biểu tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng

Để các cơ chế, chính sách này sớm được thực hiện và theo tôi cần tập trung chủ yếu vào các chính sách liên quan đến tài chính, đất đai, quy hoạch, trong đó cho phép nâng tổng mức nợ vay của Thừa Thiên Huế và Nghệ An không quá 40% số thu ngân sách được hưởng theo phân cấp. TP. Hải Phòng, tỉnh Thanh Hóa không vượt quá 60% số thu ngân sách được hưởng theo ngân sách.

Trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng năm, ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho tỉnh Thừa Thiên Huế và Nghệ An không quá 70% số tăng thu so với dự toán giao. Với tỉnh Thanh Hóa không vượt quá 70% số tăng thu từ hoạt động xuất nhập khẩu tại Cảng biển Nghi Sơn so với dự toán giao.

Ngoài ra, dự thảo Nghị quyết cho phép các địa phương Thanh Hóa, Hải Phòng quyết định áp dụng trên địa bàn các loại phí, lệ phí chưa được quy định trong danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí. Thừa Thiên Huế được sử dụng toàn bộ tiền thu phí tham quan di tích để phục vụ trùng tu di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn. Những quy định này góp phần tạo điều kiện để các tỉnh, thành phố có thể huy động tối đa nguồn lực phát triển.

Về nội dung thành lập Quỹ bảo tồn di sản Huế, đại biểu Thị Lê An cho rằng, trải qua các thời kỳ xây dựng và phát triển, Thừa Thiên Huế được định hướng là đô thị di sản văn hóa sinh thái, cảnh quan thân thiện với môi trường và hiện sở hữu 7 di sản thế giới được UNESCO công nhận. Trước đây, Bộ Chính trị đã có Nghị quyết xác định mục tiêu phát triển Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương nhưng sau 10 năm thực hiện chưa đạt kết quả như kỳ vọng. "Điểm nghẽn" lớn nhất của tỉnh hiện nay là vẫn chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển, đó là việc bảo tồn di sản, gìn giữ văn hóa đặc sắc gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, từ đây tạo ra nhiều khó khăn khiến công tác kêu gọi đầu tư nguồn lực trong bảo tồn, trùng tu và phát huy các giá trị di tích, di sản tại Thừa Thiên Huế chưa đáp ứng được yêu cầu. Do đó, việc thành lập Quỹ bảo tồn di sản Huế tại dự thảo nghị quyết lần này là hợp lý để địa phương có nguồn kinh phí quan trọng để bảo tồn, trùng tu di tích Cố đô Huế. Việc hỗ trợ của các địa phương, tổ chức, cá nhân thông qua Quỹ này sẽ thuận lợi hơn, quy trình sẽ minh bạch hơn, bảo đảm nguồn vốn cho công tác bảo tồn, trùng tu các di tích lịch sử văn hóa Huế.

PV Xuân Tùng

11:27

ĐBQH Nguyễn Đại Thắng (Điểm cầu tỉnh Hưng Yên): Tạo đột phá cho phát triển, động lực lan tỏa tới các tỉnh khác

Tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên, đại biểu Nguyễn Đại Thắng bày tỏ nhất trí cao với Tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách cũng như nội dung các dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của thành phố Hải Phòng, các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên Huế. Việc trình Quốc hội xem xét thông qua các dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của các địa phương nêu trên nhằm đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất trong việc thể chế hóa chủ trương, Nghị quyết của Trung ương, của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển Thành phố Hải Phòng, các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên Huế. 

Phó trưởng Đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại điểm cầu Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên

Việc áp dụng thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội nhưng khác với quy định của pháp luật hiện hành hoặc pháp luật chưa có quy định cụ thể; nhằm bảo đảm tính tương đồng với các tỉnh, thành phố trong cả nước có Nghị quyết riêng của Bộ Chính trị.

Việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển 04 địa phương nêu trên là cần thiết, nhằm thu hút nguồn lực đầu tư, tạo sự “đột phá” về cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững, tạo sự lan tỏa để phát triển các vùng miền lân cận. Chúng ta đặt ra mục tiêu phát triển kinh tế vùng thì phải có cơ chế, chính sách để tạo động lực đủ mạnh để thúc đẩy từng vùng phát triển. Các địa phương: Thành phố Hải Phòng, các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế là những địa phương có những vị trí quan trọng về địa lý, về kinh tế, văn hóa và an ninh quốc phòng; có nhiều tiềm năng, lợi thế phát triển. Việc áp dụng thí điểm cơ chế, chính sách cho các tỉnh, thành phố nêu trên là phù hợp, nhằm tạo động lực thu hút đầu tư, khai thác được tiềm năng, lợi thế của các địa phương áp dụng thí điểm và để tạo đột phá cho phát triển, có vai trò là động lực, lôi kéo, lan tỏa các khu vực xung quanh.

Để triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù đối với các tỉnh, thành phố nêu trên sau khi được thông qua, đề nghị 04 địa phương được thực hiện thí điểm cần có Kế hoạch, chương trình để tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết và tạo ra sự “đột phá” trong phát triển, thực hiện được mục tiêu của Trung ương, của Bộ Chính trị và Quốc hội đặt ra và kỳ vọng. Đề nghị định kỳ đánh giá kết quả thực hiện, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và đề ra những giải pháp thực hiện có hiệu quả Nghị quyết. Sau thời gian thí điểm, cần có tổng kết, đánh giá đầy đủ, toàn diện việc thực hiện từng chính sách, từng cơ chế đặc thù đã thí điểm áp dụng; cái gì hiệu quả, phù hợp với thực tiễn sẽ tiếp tục áp dụng ở phạm vi rộng hơn, thể chế hóa thành pháp luật để triển khai thực hiện trong cả nước. Cơ chế, chính sách gì chưa phù hợp với thực tiễn, không phát huy hiệu quả sẽ dừng việc áp dụng thí điểm.

Trong các cơ chế, chính sách đặc thù thí điểm áp dụng với thành phố Hải Phòng và các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên Huế như tăng giới hạn dư nợ vay tối đa, tăng bổ sung có mục tiêu từ tăng thu trên địa bàn; được quyết định áp dụng các loại phí, lệ phí chưa được quy định trong danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật phí và lệ phí. Đặc biệt là được áp dụng chính sách đặc thù về đất đai, được thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất vượt quá các quy định của pháp luật hiện hành liên quan đến đất trồng lúa 2 vụ, đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng sản xuất. Đây là ưu đãi đặc biệt để tạo điều kiện trong thu hút đầu tư, tăng cường nguồn lực để tạo đột phá cho phát triển ở những địa phương được lựa chọn áp dụng thí điểm. Tuy nhiên, đề nghị khi chuyển đổi mục đích với diện tích lớn sang để phục vụ phát triển công nghiệp, đô thị, thương mại - dịch vụ, du lịch thì cần làm tốt việc công khai lấy ý kiến người dân là đối tượng chịu sự tác động của việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai, để vừa tạo sự chủ động trong huy động nguồn lực, thu hút đầu tư các dự án lớn để tạo sự đột phá trong phát triển ở các địa phương, vừa bảo đảm hài hòa lợi ích, bảo đảm sinh kế, việc làm cho người bị thu hồi đất.

11:35

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng: Thí điểm, kiểm nghiệm hiệu quả trong thực tiễn

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu
Ảnh: Quang Khánh

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu rõ, giữa các địa phương là điều kiện khác nhau, trình độ phát triển khác nhau và khả năng phát triển sẽ khác nhau. Do đó, để tạo nên một "cú huých" cho các địa phương có tiềm năng, lợi thế phát triển nhanh thì phải có cơ chế, chính sách đặc thù. Chủ trương này vừa để bảo đảm sự phát triển của các vùng kinh tế trọng điểm, động lực, các "đầu tàu" để phát triển nhưng cũng quan tâm hài hòa với các địa phương khác.

Trên thực tế, Đảng và Nhà nước luôn chú trọng phát triển hài hoà, kéo gần khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền. Với các vùng còn nhiều khó khăn, Đảng và Nhà nước thời gian qua đã có nhiều cơ chế, chính sách đầu tư, hiện có tới 3 chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo và phát triển đồng bào dân tộc miền núi đang được triển khai thực hiện.

Với các dự thảo Nghị quyết về có chế, chính sách đặc thù cho Hải Phòng, Thanh Hoá, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh tính chất thực hiện thí điểm để kiểm nghiệm hiệu quả, để các địa phương này có điều kiện bứt phá lên, đồng thời hệ thống chính sách vẫn bảo đảm thống nhất, không có sự mất công bằng.

PV Trung Thành

Quang Khánh