Từ Hà Nội tới Linköping

“Thật xúc động và cũng đầy ngưỡng mộ khi ở một đất nước xa xôi lạnh giá bước vào phòng tranh của họa sĩ Công Quốc Hà ngỡ như mình đang ở phố cổ Hà Nội, với những tà áo dài quyến rũ thật giản dị, thân quen…” - Đó là những chia sẻ của bà Nguyễn Tiến Lưu, Chủ tịch Hội Người Việt tại thành phố Linköping sau khi tham quan triển lãm “Từ Hà Nội tới Linköping”, một không gian nghệ thuật Việt Nam, do Asian Art Home tổ chức từ ngày 1 - 24.12.2021.

Họa sĩ Công Quốc Hà là một trong những họa sĩ sơn mài Việt Nam nổi tiếng. Bằng các tác phẩm của mình, ông đã góp phần hồi sinh nghệ thuật vẽ tranh sơn mài truyền thống Việt Nam cũng như làm nó được thế giới biết đến nhiều hơn. Là người gốc Hà Nội, tranh của ông được đánh giá là đậm chất Hà thành: Hào hoa mà giản dị, sang trọng nhưng nhã nhặn, lãng mạn nhưng thâm trầm, kín đáo…

24 bức tranh trưng bày lần này được họa sĩ Công Quốc Hà sáng tác 10 năm qua, trong đó 2/3 là về chủ đề Hà Nội. Với tất cả tình yêu với Hà Nội từ những ngày trẻ thơ thập niên 1960 - 1970, như một lẽ tự nhiên, vẻ đẹp lãng mạn của phố đã vào tranh ông, lưu giữ lại vẻ đẹp vĩnh hằng của phố cho những người yêu quê hương, mặc dù “trước những thay đổi của cuộc sống và thời đại, vẻ đẹp cổ kính của phố Hà Nội có lẽ chỉ còn trong tiềm thức, xúc cảm của người Hà Nội thế hệ chúng tôi”.

Tham quan phòng tranh, hoặc trực tiếp hoặc trực tuyến (mỗi ngày trên fanpage của gallery giới thiệu một tác phẩm và câu chuyện liên quan), khán giả còn ấn tượng với loạt tranh về thiếu nữ Hà Nội - đề tài quen thuộc trong tranh của họa sĩ Công Quốc Hà. Những thanh nữ trong trang phục áo dài truyền thống được họa sĩ đặc tả duyên dáng, tinh tế và kiêu sa. Sự hòa sắc và họa tiết trang trí tạo thành vẻ đẹp riêng của Công Quốc Hà, và đậm chất Hà thành.

Trong một lần trả lời phỏng vấn trên Báo Đại biểu Nhân dân, họa sĩ Công Quốc Hà từng chia sẻ: Từng thời điểm, phố cổ Hà Nội có vẻ đẹp riêng, rất khác nhau và ông khai thác cả 4 mùa trong các tác phẩm của mình. "Mùa đông tuy lạnh nhưng ta vẫn cảm nhận được sự ấm áp của lòng người qua những tiếng rao quà rong vang lên trong chiều tối. Hạ đến mang màu của nắng chói chang làm phố rực rỡ hơn. Thu về dát vàng mái ngói cổ bằng các chiếc lá lìa cành. Xuân sang cây cối nảy lộc xanh tươi... Đặc biệt, tôi vẽ nhiều về chợ hoa Hà Nội và thiếu nữ Hà Nội đi chợ hoa. Đó là một vẻ đẹp riêng có của Hà Nội”.

Hình ảnh phố cổ Hà Nội hay thiếu nữ Hà thành đã hiện diện trong Nhà nghệ thuật châu Á - Hà Nội (Hanoi Asian Art House - HAAH) ở Thụy Điển của gia đình họa sĩ Công Quốc Hà hơn chục năm nay, nhưng lần này được soi chiếu cùng hình ảnh của Linköping, một không gian lịch sử yên bình và độc đáo với những ngôi nhà bằng gỗ, những con hẻm lát đá cuội, những khu vườn xinh xắn bao quanh ngôi nhà. Tại Gamla Linköping chúng ta như được du hành trong khu phố cổ cách nay hơn thế kỷ với vẻ đẹp của rừng nguyên sơ, ngân hàng, quầy hàng... Đó chính là cảm hứng để họa sĩ Công Quốc Hà cho ra đời loạt tác phẩm về nơi đây.

Khi được hỏi, việc thay đổi nơi làm việc và sinh sống có ảnh hưởng nhiều đến sáng tác không, họa sĩ Công Quốc Hà trả lời ngay: “Có chứ! Không gian, con người và xã hội là chất xúc tác tốt để tôi bổ sung bảng màu cũng như mở rộng đề tài sáng tạo”. Gần 70 tuổi (sinh năm 1955), nhưng “không ngày nào tôi không làm việc. Nếu không ngồi vẽ thì tôi lại hì hụi trong xưởng hoàn thiện một vài ý tưởng sáng tạo nào đó hay đơn giản là dạo phố phường, nạp cho đầy năng lượng và cảm hứng. Tôi thật may mắn có một kho báu lớn trong cuộc đời. Đó chính là người thân, bạn bè khắp nơi yêu mến, động viên, cổ vũ cho tôi luôn tràn đầy năng lượng sáng tác”.

Nhìn lại chặng đường 10 năm từ Hà Nội tới Linköping, họa sĩ Công Quốc Hà cho rằng, cuộc sống không phải lúc nào cũng như bạn đã lên kế hoạch. Tình yêu vĩnh cửu từng được tin tưởng bỗng chốc trở thành ký ức mờ nhạt, những người bạn cũ không còn là bạn trong khi những người bạn mới từ khắp nơi trên thế giới nồng nhiệt chào đón. Và quan trọng nhất, cảm hứng sáng tác của ông vẫn dạt dào. Ký ức về Hà Nội, văn hóa người Hà Nội đan xen trải nghiệm cuộc sống lao động thường nhật hiện tại để ông liên tục cho ra đời những tác phẩm mới, tỏa đi khắp năm châu. “Đó cũng là cách tôi góp phần nhỏ bé lan tỏa văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế, như những gì Nhà nghệ thuật châu Á - Hà Nội đã và đang làm”.