Ưu tiên đặt hàng các lĩnh vực chiến lược

Theo đại biểu, thực tế hàng chục ngàn doanh nghiệp đã phải đóng cửa sau mỗi một tháng và hàng ngàn doanh nghiệp mất việc làm phải rời bỏ về quê hương, đã cho thấy sức chống chịu của nền kinh tế rất yếu, tiềm lực của các doanh nghiệp đang bị suy kiệt. Để kinh tế Việt Nam không bị lỡ nhịp đà phục hồi kinh tế thế giới, các doanh nghiệp không chỉ cần thêm nguồn lực để phục hồi trở lại mà còn phải vượt lên, đặt chân vào khâu sản xuất có giá trị cao trong bối cảnh thế giới đang phân bổ lại chuỗi cung ứng.

Muốn các doanh nghiệp và nền kinh tế phải được tăng cường thêm các nguồn lực đầu tư theo hai hướng chính sau đây:

Thứ nhất, cần có chính sách cấp bù lãi suất để các doanh nghiệp được vay vốn với mức lãi suất tương đương tỷ lệ lạm phát, vì hoạt động kinh doanh sau đại dịch còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, mức lợi nhuận khó để bù đắp các chi phí lãi vay cao như thị trường, trong khi các tổ chức tín dụng đang phải duy trì mức lãi suất để bảo đảm kinh doanh, đồng thời phải tăng cường trích lập các quỹ dự phòng rủi ro trong bối cảnh nợ xấu đang tiềm ẩn xu hướng gia tăng. Nếu ngân sách dành khoảng 30 - 40 nghìn tỷ đồng để cấp bù sẽ có được khoảng một triệu tỷ tiền vốn lãi suất thấp để các doanh nghiệp phục hồi. Tuy nhiên, kèm theo đó phải có cơ chế kiểm soát để tất cả các doanh nghiệp có nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh phải được tiếp cận nguồn vốn vay giá rẻ, không để tiền vay ngân hàng "chạy vòng quanh", trở thành tiền gửi để kiếm lợi từ chênh lệch lãi suất. Hoặc không để tiền vốn giá rẻ sẽ đổ vào các lĩnh vực như bất động sản, chứng khoán.

Thứ hai, bên cạnh giải pháp kích cầu truyền thống, cần phải có các giải pháp mới mang tính khác biệt là đặt hàng để các doanh nghiệp trong nước đầu tư phát triển các sản phẩm ưu tiên, tạo nên những đột phá trong phát triển. Cụ thể, có ba lĩnh vực cần phải ưu tiên đặt hàng. Một là đường sắt. Những đô thị lớn nước ta đang rất cần phát triển các tuyến đường sắt đô thị, bên cạnh đó với địa hình đất nước kéo dài, tuyến đường sắt Bắc Nam cần phải phát triển. Chúng ta không thể cứ đi vay tiền về để thuê các nhà đầu tư nước ngoài xây dựng các tuyến đường sắt đô thị riêng lẻ. Hệ lụy không chỉ là những vướng mắc nhãn tiền như vừa qua mà đang để lại hậu quả lâu dài do tính không đồng bộ, thiếu khả năng kết nối và phải phụ thuộc lâu dài vào những nhà cung cấp nước ngoài. Nếu được Chính phủ đặt hàng và cam kết dành thị phần, các nhà đầu tư trong nước sẽ hợp tác hoặc mua lại công nghệ của nhà đầu tư nước ngoài kết hợp với các thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0, chúng ta sẽ có ngành công nghiệp đường sắt hiện đại của riêng mình.

Hai là kinh tế biển là lĩnh vực còn nhiều tiềm năng, chưa được khai thác. Chính phủ cần đặt hàng để hình thành nên các tổ hợp đầu tư pháp, triển công nghiệp hậu cần, vận tải biển, bắt tay kết nối với các cảng quốc tế bên bờ Thái Bình Dương để biến Vân Phong trở thành một trung tâm trung chuyển vận tải biển quốc tế có lợi thế không thua kém so với Singapore, và còn lợi thế hơn nhiều so với cảng khác ở khu vực Đông Bắc Thái Bình Dương. Đó không chỉ là tiền đề để khai thác tiềm năng kinh tế biển mà còn là cơ sở quan trọng để bảo đảm an ninh và chủ quyền trên biển Đông. 

Ba là, để thực hiện thành công chuyển đổi số quốc gia và bứt phá vươn lên trong cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cần có hạ tầng công nghệ số của riêng mình để đi trước trong chuyển đổi số và chủ động kiểm soát, bảo đảm an toàn cho tài sản số quốc gia. Nếu được Chính phủ đặt hàng, tôi tin rằng đội ngũ kỹ sư tin học và công nghệ Việt Nam thử sức phát triển được các sản phẩm để khẳng định được vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ số.