Xây dựng hệ thống an sinh xã hội hiệu quả

Bối cảnh mới đòi hỏi chiến lược phát triển mới

Phát biểu tại Hội thảo, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh điểm lại những dấu ấn nổi bật của ngành sau hơn 26 năm hình thành và phát triển. Theo đó, với sự nỗ lực của ngành BHXH Việt Nam, đến nay, độ bao phủ BHYT đạt trên 90% dân số, trên 33% lực lượng lao động tham gia BHXH, BH thất nghiệp…

Việt Nam cũng đã được cộng đồng quốc tế đánh giá cao về những nỗ lực và giải pháp hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt qua đại dịch bằng việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, liên thông dữ liệu giữa các cơ quan quản lý, chi trả kịp thời chế độ BH thất nghiệp cho người lao động, điều chỉnh giảm mức đóng BH thất nghiệp, BH tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, góp phần thực hiện mục tiêu kép của Chính phủ là kiểm soát ngăn chặn bệnh dịch với phát triển kinh tế và không để ai bị bỏ lại phía sau.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng như các quốc gia đang phát triển khác phải đối mặt với những vấn đề mang tính toàn cầu mới nổi lên trong lĩnh vực an sinh xã hội như toàn cầu hóa, già hóa dân số, dịch chuyển lao động khu vực và liên khu vực, chuyển đổi số, các chế độ an sinh xã hội chưa được bao phủ toàn diện... Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã rất tích cực và chú trọng phát triển các chính sách an sinh xã hội. Những mục tiêu Việt Nam đang theo đuổi phù hợp với các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc và xu thế phát triển và hội nhập quốc tế về an sinh xã hội.

Tuy nhiên, theo Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh, để đạt được các mục tiêu trên, BHXH Việt Nam bắt buộc phải thay đổi và thích ứng với bối cảnh mới. Đại dịch Covid-19 tuy đang dần được kiểm soát nhưng một lần nữa cho thấy, hệ thống an sinh xã hội cần điều chỉnh để phù hợp với những vấn đề toàn cầu phi truyền thống, bùng phát nhanh với phạm vi lớn và có hệ quả lâu dài đối với nền kinh tế và người lao động, đặc biệt là lao động ở khu vực phi chính thức. Những vấn đề mang tính định hướng chiến lược phát triển đang được đặt ra; từ quan điểm quản lý, hạ tầng công nghệ, quy trình quản trị đến nguồn nhân lực hướng đến một hệ thống bền vững hiệu quả, hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch và vì sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp.

Đáp ứng yêu cầu từ thực tiễn

Hiện nay, Đề án chiến lược phát triển ngành BHXH Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đang được xây dựng, tập trung và các nội dung chủ yếu như tham gia xây dựng chính sách, pháp luật; phát triển người tham gia BHXH, BHYT; kiểm soát chặt chẽ, minh bạch tài chính quỹ; đa dạng hóa danh mục, cơ cấu đầu tư các quỹ theo nguyên tắc an toàn, bền vững, hiệu quả; cải thiện, nâng cao chất lượng phục vụ; đổi mới nội dung, phương pháp truyền thông; kiện toàn tổ chức bộ máy, cải cách chế độ công vụ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường, mở rộng năng lực hệ thống công nghệ thông tin; phát triển công tác nghiên cứu khoa học, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; hội nhập và hợp tác quốc tế.  

Về vấn đề hợp tác quốc tế, theo Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách đối ngoại - Bộ Ngoại giao Trịnh Minh Mạnh, BHXH Việt Nam cần tiếp tục triển khai hoạt động đối ngoại trên cơ sở đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa. Thông qua hợp tác song phương và đa phương, tham gia các diễn đàn, tổ chức an sinh xã hội của khu vực và quốc tế. 

Chia sẻ về phát triển BHYT, ông Kidong Park, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam chỉ ra các thách thức chủ yếu trong việc mở rộng diện bao phủ với 10% nhóm dân số còn lại; việc bảo đảm cân đối quỹ BHYT bền vững cùng mục tiêu bảo vệ tài chính, giảm chi từ tiền túi của người dân cũng sẽ gặp nhiều thách thức. Bên cạnh đó, già hóa dân số cũng sẽ đem đến nhiều áp lực cho hệ thống y tế cũng như BHYT.

Đại diện Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), bà Marielle Phe Goursat nhận định, bối cảnh hiện nay, nhất là với những tác động của đại dịch toàn cầu Covid-19, để đạt được tiến bộ thực sự, cần đầu tư lớn hơn cho an sinh xã hội và Việt Nam cũng vậy; cần tập trung nâng cao năng lực cán bộ cho BHXH Việt Nam. Đồng thời, BHXH Việt Nam nên tiếp tục củng cố hoạt động của mình để tạo điều kiện chuyển đổi sang hệ thống an sinh xã hội đa tầng, tích hợp hơn như Nghị quyết 28 đã đề ra.

Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh, hội thảo thu được nhiều khuyến nghị đóng góp cụ thể đến mục tiêu chiến lược, hoạt động quản lý điều hành của cơ quan BHXH Việt Nam. Bên cạnh đó, là những giải pháp kỹ thuật đặc biệt trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, đầu tư quỹ, hệ thống chăm sóc khách hàng; sự chia sẻ và hỗ trợ của các chuyên gia quốc tế trong suốt thời gian qua rất đáng quý.