Chính sách và cuộc sống

Mở lối ra!

- Thứ Ba, 17/09/2019, 07:50 - Chia sẻ
Giải ngân vốn đầu tư công quá chậm đang là thực tế nóng trong điều hành kinh tế đất nước!

Nói gì khi 8 tháng của năm 2019 cả nước mới giải ngân được 6.480 tỷ đồng trong số 60.000 tỷ đồng, chỉ đạt gần 11%! Hai bộ, ngành là y tế và giáo dục - đào tạo  giải ngân thấp nhất. Các tỉnh Quảng Ninh, Quảng Bình giải ngân vốn vay nước ngoài rất thấp. Ngay cả 2 đầu tàu kinh tế của đất nước là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cũng giải ngân rất chậm. Với tốc độ giải ngân quá chậm như hiện nay, thì mục tiêu hết năm 2020 khó có thể giải ngân hết số tiền 162.824 tỷ đồng của kế hoạch ba năm!

Hơn 162 nghìn tỷ đồng tương đương với 8 tỷ USD, mới thấy đầu tư của đất nước với bao việc phải làm đâu có nhiều. Điều suy nghĩ là số tiền ấy lại đang bị “nút thắt” có tiền khó tiêu.

Mổ xẻ “nút thắt” này do đâu? Mới hay, đó chính là thủ tục giằng níu đang như buộc tay các bộ, ngành, địa phương. Bắt đầu từ câu chuyện việc phân bổ và thông báo kế hoạch vốn cho các bộ, ngành và các địa phương quá chậm. Bộ Kế hoạch và Đầu tư nói gì đến giữa tháng 7 mới giao được nguồn vốn đạt gần 68% kế hoạch QH phê duyệt. Tiền có trong kho, nhưng lại khó mở két vì giao vốn chậm khiến các bộ, ngành và các tỉnh thành càng loay hoay khi nhiều dự án vừa thi công vừa chờ tiền, trong khi yêu cầu cung ứng vốn cho các dự án rất cấp bách.

 Không thể để tình trạng giải ngân quá chậm, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của kinh tế quốc gia, người đứng đầu Chính phủ rất quyết liệt trong chỉ đạo quyết tâm tháo gỡ bằng được những nút thắt. Nâng niu từng đồng tiền ngân sách, rõ ràng không thể để diễn mãi “bài ca” giải ngân chậm chạp. Vốn Nhà nước đi vay cũng không hề dễ dàng, phải sử dụng sao cho hiệu quả!

Mới thấy tư duy chiến lược trong phê duyệt dự án giờ cũng phải khác đi. Không thể bộ ngành này, tỉnh thành kia mở dự án mà chưa biết thu xếp nguồn vốn từ đâu. Càng không thể dự án thi công phải đợi giải phóng mặt bằng. Nút thắt của giải ngân vốn đầu tư công ỳ trệ cũng từ cái điểm nghẽn mặt bằng cứ phải đợi, phải chờ. Nút thắt của giải ngân chậm còn từ việc nghiệm thu chất lượng từng hạng mục để rót vốn theo tiến độ. Điều cần bàn các dự án phê duyệt rồi, nhưng sau đó lại xin điều chỉnh, thay đổi, bổ sung thiết kế cũng là căn nguyên của thi công chậm trễ vì còn đợi bộ nọ, ngành kia thẩm định. Sự đợi chờ ấy càng đẻ thêm những thủ tục không cần thiết. Bộ nào cũng giữ “độ an toàn” trong thẩm định bổ sung các dự án, nên thời gian nước chảy bèo trôi, “cha chung không ai khóc” cũng là thực tế trong hàng loạt rào cản của giải ngân vốn đầu tư công.

Chính phủ họp tháng nào cũng nóng vấn đề giải ngân đầu tư công quá chậm. Bộ Giao thông - Vận tải càng nóng hơn với nhiều dự án đội vốn quá khủng, nên không ai dám quyết ngay, tất cả đều dồn ứ và đẩy lên Chính phủ! Đã đến lúc phải có Nghị định mới về vay vốn và sử dụng, quản lý vốn ODA, vốn vay ưu đãi. Đã đến lúc các bộ, ngành phải ngồi lại với nhau để bứt bỏ đơn giản hóa các thủ tục hành chính, đang còn rất nặng nề. Không thể giao vốn thông báo vốn cho các bộ ngành, các địa phương mà giữa năm mới làm.

Điều hành quản lý vốn đầu tư công muốn cởi nhanh nút thắt rất cần sự năng động và trách nhiệm, bản lĩnh cá nhân của người đứng đầu. Có không tâm thế sợ trách nhiệm? Có không tư tưởng nhiệm kỳ sắp hết sợ sai nên giữ “thế thủ”?

Đã đến lúc cơ chế điều chuyển vốn phải sớm thay đổi. Không ai khác chính Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải thực hiện rà soát và báo cáo các cấp có thẩm quyền thực hiện nhanh việc điều chuyển các nguồn vốn giữa các dự án cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Tháo gỡ nút thắt, mở lối ra cho vốn đầu tư công không thể cứ họp bàn mãi mà thực tế các bộ ngành, các tỉnh thành vẫn ỳ ạch. Thước đo điều hành kinh tế một quốc gia, thước đo năng lực người đứng đầu các bộ ngành, chính là sự năng động, nhạy bén lăn xả vào xử lý từng khâu từng việc, dám chịu trách nhiệm cá nhân, chứ không phải là thụ động ngồi chờ? Trong sạch, liêm chính và khách quan, không cài cắm lợi ích riêng, không “sân trước sân sau”, làm cái gì cũng đặt lợi ích quốc gia, lợi ích người dân lên trên hết, thì sao phải ngại?

Đăng Quang