Thực hiện Chương trình và kế hoạch giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11.1.2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”, trong tháng 3.2024, Đoàn giám sát của Quốc hội đã tổ chức 4 đoàn công tác, triển khai giám sát trực tiếp tại 10 tỉnh, thành phố đại diện cho các vùng, miền trên cả nước.
Đây là một trong những yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực tài chính - một trong 2 lĩnh vực được chất vấn tại Phiên họp thứ 31 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tiếp tục quán triệt sâu sắc, thể chế hóa đầy đủ các nghị quyết của Đảng liên quan đến công tác ngoại giao; đẩy mạnh công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển đất nước đến năm 2030 là một trong những yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với lĩnh vực ngoại giao - một trong hai nhóm vấn đề được chọn để chất vấn tại Phiên họp thứ 31.
Trong Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội đã cho phép áp dụng cơ chế đặc thù về cấp phép mỏ vật liệu cho các nhà thầu thi công, tuy nhiên, nhiều dự án vẫn đang trong tình trạng thiếu cát san nền đường giao thông. Do vậy, các thành viên Đoàn giám sát đề nghị, Bộ Giao thông Vận tải làm rõ giải pháp khắc phục.
Từ năm 2009 - 2023, tình hình trật tự an toàn giao thông (TTATGT) tại Đồng Nai diễn biến phức tạp, lĩnh vực đường bộ xảy ra hơn 8.000 vụ tai nạn, làm hơn 5.300 người chết và bị thương gần 6.500 người. Phân tích con số này, Đoàn giám sát đề nghị Đồng Nai làm rõ nguyên nhân số vụ tai nạn tăng cao, đồng thời đề xuất giải pháp cụ thể, phù hợp với đặc điểm của địa phương để xóa bỏ những “điểm đen” giao thông.
Chỉ rõ, tình hình trật tự an toàn giao thông trên địa bàn Lào Cai vẫn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh, Trung tướng Lê Tấn Tới đề nghị, tỉnh cần tiếp tục xác định, bảo đảm trật tự an toàn giao thông là động lực phát triển kinh tế - xã hội và cũng là thành tố quan trọng trên hết, trước hết trong bảo đảm an ninh, an toàn tính mạng, sức khỏe của người dân.
Tại buổi làm việc với UBND huyện Thanh Oai về tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến trẻ vị thành niên trên địa bàn, Đoàn khảo sát Ban Pháp chế HĐND thành phố Hà Nội đánh giá, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng cùng sự phát triển mạng xã hội… là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự xã hội liên quan đến trẻ vị thành niên. Thực tế trên đòi hỏi cấp ủy, chính quyền địa phương, các ban ngành, đoàn thể cần phối hợp chặt chẽ với nhà trường, phụ huynh có giải pháp giáo dục, phòng ngừa, hạn chế từ sớm, từ xa các nguy cơ có thể dẫn tới hành vi vi phạm pháp luật đối với trẻ vị thành niên.
Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) trên địa bàn từ năm 2009 đến hết năm 2023, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên đề nghị, UBND tỉnh, các sở, ban ngành, đơn vị, địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về TTATGT, nhất là đối với thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên. Cùng với đó, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành và hiệu quả sử dụng các dự án, công trình xây dựng hạ tầng giao thông trọng điểm; thúc đẩy mạnh mẽ việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý điều hành vận tải, điều khiển giao thông…
Chú trọng các cuộc giám sát đột xuất, tập trung vào các vấn đề “nóng”, “điểm nghẽn” trong phát triển kinh tế - xã hội; chú trọng minh họa bằng hình ảnh rõ nét, có tính thuyết phục cao; kết hợp tương tác hiệu quả giữa chất vấn của đại biểu HĐND tỉnh và câu hỏi chất vấn trực tiếp của cử tri, Nhân dân; tăng cường tái giám sát thực hiện các nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát trên cơ sở Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15… những đổi mới, cách làm hiệu quả này đã nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát quyền lực tại địa phương.
Làm việc với UBND tỉnh Lâm Đồng về việc thực hiện các chính sách, pháp luật về trật tự an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023 trên địa bàn, Đoàn ĐBQH tỉnh đề nghị UBND tỉnh quan tâm, chỉ đạo rà soát lại các tiêu chuẩn, quy chuẩn và có biện pháp, giải pháp căn cơ nhằm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (ATGT) và công tác quản lý hành lang an toàn đường bộ trên toàn tỉnh. Đặc biệt, là tuyến cao tốc Liên Khương – Prenn để tính toán phương án về tính đồng bộ trong kết nối hạ tầng giao thông trong tương lai khi hình thành các tuyến cao tốc mới, nhằm giảm thiểu, hạn chế tối đa nguy cơ gây mất an toàn.
Số vụ tai nạn giao thông đường sắt giảm mạnh, các doanh nghiệp ngành đường sắt đã phối hợp với chính quyền các địa phương xóa bỏ 77/165 lối đi tự mở; việc kiểm định, cấp giấy chứng nhận kiểm định xe cơ giới tại Trung tâm Kiểm định kỹ thuật phương tiện thiết bị giao thông cơ giới được bảo đảm… Bên cạnh những kết quả tích cực này, tình trạng vi phạm hành lang an toàn giao thông đường sắt, lấn chiếm đất dành cho đường sắt còn diễn ra ở các khu vực đô thị, đông dân cư; việc xử lý lối đi tự mở chưa đạt yêu cầu…
Giám sát kết quả thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2023 trên địa bàn huyện Quan Sơn mới đây, Ban Dân tộc HĐND tỉnh Thanh Hóa đề nghị, huyện cần quan tâm ngay từ công tác chuẩn bị đầu tư các công trình, dự án bài bản, khoa học. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, khắc phục những tồn tại, hạn chế, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh…
Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018 - 2023 trên địa bàn, Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình kiến nghị Chính phủ ưu tiên các nguồn lực đầu tư mở rộng quy mô hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các lĩnh vực giáo dục, y tế, bảo trợ xã hội, dạy nghề. Cùng với đó, xem xét lại chỉ tiêu giảm 10% biên chế đối với một số đơn vị đặc thù.
Tại Hội thảo tham vấn ý kiến về hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND do Thường trực Hội đồng Dân tộc tổ chức, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, cơ quan soạn thảo cần bám sát các chủ trương lớn của Đảng, bảo đảm giám sát phải là trọng tâm, then chốt trong hoạt động của Quốc hội. Giám sát để kiến tạo, phản ứng chính sách linh hoạt, cùng cơ quan hành pháp, tư pháp và cơ quan quyền lực nhà nước tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên thực tế.
Thực hiện Chương trình giám sát và Chương trình công tác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2024, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương ký ban hành Kế hoạch số 743/KH-UBTVQH15 xem xét việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến hết năm 2023.
Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 quy định hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương đồng nhất, đồng dạng cho cả nông thôn, đô thị, hải đảo. Trong khi đó, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) đã bước đầu đa dạng hóa mô hình chính quyền địa phương phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo. Sự đổi mới mô hình chính quyền địa phương đòi hỏi cần sửa đổi Luật phù hợp, tương thích với thực tế.
Việc triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã góp phần giúp người dân, doanh nghiệp khắc phục khó khăn, thúc đẩy kinh tế của các địa phương tăng trưởng phục hồi và phát triển. Đồng thời, không lỡ nhịp với tiến trình phục hồi kinh tế toàn cầu, tạo nền tảng và điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2022 - 2025 và các năm tiếp theo. Bên cạnh đó, các chính sách về đầu tư phát triển đã góp phần đẩy nhanh việc triển khai các công trình hạ tầng giao thông kết nối quan trọng, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cho các tỉnh, thành vùng Đông Nam Bộ.
Tại buổi làm việc của Đoàn giám sát Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc thành phố giai đoạn 2018 - 2023, đại diện một số đơn vị, địa phương kiến nghị, cần ban hành các cơ chế, chính sách về giá dịch vụ làm cơ sở cho các đơn vị sự nghiệp công lập sớm chuyển sang tự chủ chi thường xuyên và chi đầu tư. Đồng thời, giảm biên chế viên chức hưởng hương từ ngân sách.
Làm việc với UBND tỉnh Bình Định và các sở, ngành chức năng, Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018 - 2023” của Đoàn ĐBQH tỉnh ghi nhận nhiều ý kiến, kiến nghị từ thực tiễn. Trong đó, có đề xuất Bộ Nội vụ trình Chính phủ ban hành Đề án đổi mới cơ chế quản lý, tổ chức lại hệ thống đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng xây dựng cụ thể danh mục các đơn vị sự nghiệp công lập thống nhất trong cả nước.
Thời gian qua, việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đối với người lao động tại các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình được thực hiện kịp thời, đúng pháp luật. Mặc dù vậy, kết quả giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh về nội dung này chỉ rõ không ít khó khăn, hạn chế cần tập trung khắc phục, tháo gỡ kịp thời để bảo hiểm xã hội thực sự phát huy vai trò trụ cột trong hệ thống an sinh xã hội…
